نتایج پنجمین گزارش زیستبوم دانشبنیان نشان میدهد که ۶۷ درصد از شرکتهای این حوزه، در دسته شرکتهای نوپا قرار دارند. با این حال، این شرکتها تنها ۱۷ درصد از کارکنان دانشبنیان را در اختیار داشته و سهمشان از درآمد کل شرکتهای دانشبنیان، تنها ۳ درصد است. در مقابل، ۸۲ درصد از فروش محصولات دانشبنیان، توسط ۴۱۸ شرکت انجام میشود.
مسیر توسعه شرکتهای دانشبنیان
به گزارش خبرگزاری نیک از ایسنا، مصطفی عرب، مدیرعامل یکی از شرکتهای دانشبنیان، در مراسم رونمایی از این گزارش با اشاره به سابقه فعالیت شرکت خود گفت: «ما از سال ۹۷ فعالیت خود را آغاز کردهایم و مأموریتمان توسعه سامانههای مدیریت ریسک اعتباری بوده است.»
وی ادامه داد: «در این سالها، سامانههای مختلفی را برای مدیریت ریسک به بانکها و صندوقهای پژوهش و فناوری ارائه دادهایم. یکی از خدمات اصلی ما، سنجش ظرفیت اعتباری اشخاص حقوقی است که به نهادهای مالی کمک میکند تا تصمیمگیریهای بهتری داشته باشند. همچنین، خدمات مشاوره مدیریت را ارائه میدهیم تا شرکتها بتوانند ساختار مالی خود را بهبود ببخشند و از خدمات مالی به شکل بهتری بهرهمند شوند.»
چالشهای تأمین مالی در زیستبوم دانشبنیان
عرب با اشاره به یافتههای این گزارش اظهار کرد: «تنها ۴۰ درصد از شرکتهای دانشگاهی توانستهاند منابع مالی مورد نیاز خود را تأمین کنند. یکی از دلایل اصلی این موضوع، ناتوانی بسیاری از این شرکتها در جذب سرمایه است. به همین دلیل، ما تلاش کردهایم با ارائه خدماتی در حوزه سلامت مالی، وضعیت اقتصادی این شرکتها را بهبود ببخشیم. از طریق پردازش اطلاعات و ارائه گزارشهای تحلیلی، به کسبوکارها کمک میکنیم تا در مسیر رشد قرار بگیرند.»
وی افزود: «یکی دیگر از چالشهای این حوزه، سهم پایین محصولات دانشبنیان در درآمد کلی شرکتها است. بررسیها نشان میدهد که تنها ۲۳ درصد از درآمد شرکتهای دانشبنیان، به محصولات دانشبنیان اختصاص دارد. بنابراین، اگر سیاستگذاریها بر رشد اقتصادی این حوزه متمرکز شود، باید علاوه بر افزایش اندازه شرکتها، به افزایش فروش محصولات دانشبنیان نیز توجه کرد.»
تحلیل وضعیت تأمین مالی شرکتهای دانشبنیان
به گفته عرب، ۸۲ درصد از فروش محصولات دانشبنیان تنها توسط ۴۱۸ شرکت انجام شده است. در این گزارش، وضعیت تأمین مالی این شرکتها نیز بررسی شده و مشخص شده که بار اصلی تأمین مالی آنها بر دوش سیستم بانکی است.
وی توضیح داد: «در سال ۱۴۰۲، سیستم بانکی ۲۲۰ همت تسهیلات به شرکتهای دانشبنیان اعطا کرده است. با این حال، تنها ۴۱ درصد از این شرکتها موفق به دریافت تسهیلات شدهاند و ۵۹ درصد از آنها نتوانستهاند از این خدمات مالی بهرهمند شوند.»
وی همچنین افزود: «یکی از مشکلات اصلی در این زمینه، ماهیت غیرحمایتی بسیاری از این وامها است. بسیاری از شرکتهای دانشبنیان، به دلیل نداشتن وثیقه یا ناتوانی در برقراری ارتباط مؤثر با بانکها، از دریافت تسهیلات بازماندهاند. برای حل این مشکل، باید نهادهای اعتبارسنجی و مدلهای جدید تأمین مالی توسعه یابند تا جایگزین روشهای سنتی شوند.»
افزایش تعداد شرکتهای دانشبنیان و رتبهبندی آنها
عرب در ادامه به روند رشد شرکتهای دانشبنیان اشاره کرد و گفت: «بر اساس آمارهای ما، تعداد این شرکتها بهطور میانگین سالانه ۲۰ درصد رشد داشته و در سال ۱۴۰۲ به ۹۷۳۳ شرکت رسیده است. همچنین، ۱۲ درصد از شرکتهای فعال در بازار سرمایه موفق به دریافت مجوز دانشبنیانی شدهاند که این شرکتها ۶ درصد از ارزش بازار را به خود اختصاص دادهاند.»
وی تأکید کرد: «شرکتهایی که در ۱۰ سال اخیر تأسیس شدهاند، ۶۲ درصد از کل شرکتهای دانشبنیان را تشکیل میدهند، اما تنها ۱۸ درصد از درآمد این حوزه را به خود اختصاص دادهاند. این نشاندهنده ضرورت حمایت از شرکتهای نوپا و فراهم کردن شرایط رشد برای آنها است.»
در بخش رتبهبندی شرکتهای دانشبنیان، گزارش نشان میدهد که درآمد این شرکتها از سال ۹۶ تاکنون ۳۲ برابر شده است. عرب در این باره گفت: «بخش قابل توجهی از این رشد، ناشی از تورم و افزایش تعداد شرکتها بوده است، اما بررسیهای ما نشان میدهد که اگر اثرات تورم را تعدیل کنیم، همچنان شاهد رشد واقعی حدود ۵۰ درصدی در این حوزه هستیم.»